GPVO (8/6/2022) – Sau bao nhiêu tháng ngày cùng nhau học hỏi, gặp gỡ, thỉnh ý theo đúng tinh thần của Giáo hội, vào ngày Lễ Đức Maria – Mẹ Hội Thánh (6/6/2022), Giáo phận Vinh đã tổ chức hội nghị Tiền Thượng Hội Đồng cấp Giáo phận.
Hội nghị diễn ra tại hội trường Đại Chủng viện Thánh Phanxicô Xaviê. Đây là cơ hội để mọi thành phần dân Chúa trong Giáo phận cất lên tiếng nói của mình trong tiến trình hiệp hành. Sự đa dạng có thể tìm thấy ở thành phần tham dự: Đức Giám mục Anphong Nguyễn Hữu Long, Đức cha Phụ tá Phêrô Nguyễn Văn Viên, các linh mục đang làm mục vụ trên địa bàn Giáo phận Vinh, quý thầy phó tế, đại diện dòng tu, chủng sinh, đại diện Hội đồng Mục vụ (HĐMV) giáo xứ, các hội đoàn, các ban và các giới cấp giáo phận, người khuyết tật…
Đúng 7h45, chương trình khai mạc với lời cầu xin ơn Thánh Linh tuôn đổ xuống trên các tham dự viên để họ nhận ra điều Chúa đang muốn thực hiện nơi Giáo hội và Giáo phận.
Trong huấn từ khai mạc, Đức cha Anphong xem đây là một sự kiện có tầm quan trọng hết sức đặc biệt đối với Giáo phận nói riêng và Hội Thánh hoàn vũ nói chung. Ngài cũng kêu mời hết mọi thành phần mở lòng, nhiệt thành tham gia, đóng góp ý kiến với tâm tình hoán cải mục vụ để xây dựng Giáo hội ngày một phát triển.
Tiếp sau phần giải thích ý nghĩa, nội dung và mục đích hội nghị Tiền Thượng Hội Đồng Giáo phận của Cha Tổng Đại diện Phêrô Nguyễn Văn Vinh, các đại biểu tham dự đã lần lượt thảo luận 5 đề tài chính:
Đề tài thứ nhất đề cập đến các mối tương quan trong Hội Thánh. Đó là tương quan của linh mục (với Bề trên Giáo phận, giữa các linh mục với nhau: cha chính – cha phó, cha tiền nhiệm – cha đương nhiệm, cha quản xứ – cha quê hương); tương quan của HĐMV (với cha quản xứ, giữa HĐMV các cấp với nhau, giữa HĐMV với các ban ngành và mọi thành phần dân Chúa); thế đứng và tương quan của người tu sỹ với cộng đoàn Dân Chúa nơi mình đang sống và phục vụ; tương quan với những người có hoàn cảnh đặc biệt (hôn nhân đổ vỡ, người bệnh tật – nghèo khổ, người khô khan – bỏ đạo, lương dân sống trên địa bàn); tương quan giữa các tổ chức của Hội Thánh (các giáo họ với nhau, hội đoàn với nhau, giữa giáo dân cùng họ cùng xứ với nhau). Các đại biểu đã lần lượt nói lên tiếng nói của mình về thực tế của Giáo phận trong những năm qua, đồng thời đề xuất những giải pháp nhằm gia tăng tinh thần hiệp nhất, liên đới giữa các thành phần trong Giáo hội, tăng cường sự hiểu biết lẫn nhau, vượt qua những rào cản, sợ hãi…
Đề tài thứ hai hướng đến việc loan báo Tin mừng. Các đại biểu đã lần lượt thảo luận về các câu hỏi xoay quanh chủ đề truyền giáo: “Ý thức truyền giáo có được thấm nhuần trong đời sống đạo của anh chị em không? Đâu là những kinh nghiệm, những vui mừng trong việc Phúc Âm hóa tại giáo xứ của anh chị em? Trong việc sống và loan báo Tin Mừng, những khó khăn mà anh chị em gặp phải là gì? Những cách thức truyền giáo hữu hiệu? Cần giáo dục ý thức truyền giáo cho người trẻ: đâu là những cách thức?”. Nhìn chung, các đại biểu đều nhất trí với ý kiến cho rằng công cuộc giới thiệu Chúa đến cho muôn người trong thời đại hôm nay còn nhiều thách đố. Ý thức truyền giáo chưa cao, nhiều lúc mới chỉ tập trung đến việc giữ đạo chứ chưa có tâm hồn truyền giáo. Công việc loan báo Tin mừng còn gặp nhiều cản trở, trong đó có một phần từ sự chia rẽ, mất đoàn kết, gây nên sự thiếu thiện cảm về phía anh chị em lương dân.
Đề tài thứ ba hướng tới tình trạng di dân trong xã hội hôm nay. Các đại biểu đã lần lượt trao đổi về các vấn đề: Hiện trạng của những người di dân (cơ may và thách đố)? Hiện trạng việc mục vụ di dân? Nên làm những gì chuẩn bị cho người di dân? Giáo phận, giáo xứ nên có những cách thức nào đồng hành với những người di dân? Từ khi có người đi lao động ở nước ngoài, bộ mặt nhiều giáo xứ thay đổi, nhiều ngôi nhà mới mọc lên, giáo xứ có nhiều điều kiện phát triển. Bên cạnh đó, cũng thấy có nhiều vấn đề, đặc biệt là lỡ thì, trục trặc về hôn nhân, dẫn tới ly thân, ly dị… Một số ở nước ngoài không còn sinh hoạt tôn giáo, có những hành vi phạm pháp, sống chung, sống thử. Các đại biểu đều nhất trí việc chuẩn bị những hành trang cần thiết cho các bạn trẻ vào đời, thúc đẩy các em tham gia học tập văn hóa và giáo lý nếu không sẽ là một thiệt thòi lớn cho Giáo hội.
Đề tài thứ tư bàn về công tác giáo lý. Các đại biểu lần lượt rảo qua tìm hiểu: những bất cập và thách đố trong việc thông truyền đức tin Kitô giáo cho thế hệ trẻ; việc chuẩn bị cho các bạn trẻ chuẩn bị bước vào đời, vào cuộc sống hôn nhân; đâu là những mong chờ từ việc dạy giáo lý cho những người nay; việc dạy giáo lý cho những người dự tòng; việc đồng hành với những người tân tòng và giáo lý cho người trưởng thành.
Đề tài cuối cùng trong Hội nghị Tiền – Thượng Hội Đồng cấp Giáo phận lần này là đạo đức truyền thông. Đây là vấn đề nóng bỏng đối với Giáo phận Vinh trong thời gian gần đây. Truyền thông có vai trò quan trọng trong đời sống cũng như loan báo Tin mừng. Tuy nhiên, nó cũng là con dao hai lưỡi, có thể gây nên những điều tồi tệ nếu người sử dụng không có lương tâm, đưa ra nhiều thông tin bịa đặt, gây chia rẽ.
Trước nhiều thông tin vu khống, mạ lỵ các đấng bậc trong vấn đề “huyền chức” đối với linh mục Antôn Đặng Hữu Nam cũng như một số vấn đề khác, một số tham dự viên đã bày tỏ sự hoang mang và đề nghị Giáo phận cần có những thông tin hướng dẫn cụ thể. Giải đáp cho vấn đề này, Đức cha Phụ tá, Cha Tổng Đại diện và những vị có trách nhiệm đã mời gọi mỗi người tham gia thế giới mạng với tinh thần tỉnh táo và phân định. Cần đọc, đối chiếu và suy xét chủ đích của người đưa ra thông tin là gì. Nếu đọc một chiều thì dễ rơi vào sự sai lầm. Các linh mục quản xứ được mời gọi làm truyền thông cho giáo dân, nghĩa là trong các buổi hội họp, gặp gỡ, cần nói rõ để giáo dân hiểu, giúp giáo dân nhận ra chân lý, điều nào thuộc về hoa quả của Chúa Thánh Thần, điều nào thuộc về thần khí khác. Trong việc tham gia trên không gian internet, mỗi người được mời gọi hết sức cẩn trọng và giải quyết các vấn đề đời sống theo chỉ dẫn của Tin mừng cũng như các nguyên tắc luân lý. Để chống lại độc hại, mỗi người cần nhớ không phải là “lấy độc trị độc” nhưng lấy tình yêu khỏa lấp hận thù.
Nhìn chung, các tham dự viên đều nhìn nhận sự cố truyền thông vừa qua là nỗi đau không những phương hại đến Giáo phận nhà mà còn đến toàn thể Giáo hội. Một Giáo hội bị tấn công làm xã hội bên ngoài cảm thấy xôn xao. Một số thành phần chống phá Giáo hội cảm thấy thỏa mãn như đã phá đổ một bức tường hiệp nhất mà trước đây không ai có thể phá được. Truyền thông gian trá phá nát chương trình truyền giáo của Giáo hội đề ra. Đây là băn khoăn của rất nhiều người có thiện chí, yêu mến Giáo hội.
Sau phần thảo luận, Đức cha Phụ tá Phêrô Nguyễn Văn Viên đã đúc kết Hội nghị Tiền Thượng Hội Đồng Giáo phận với 10 điểm sau đây:
- Cần có tinh thần hòa hợp: có trách nhiệm với những vấn đề xảy ra trong các mối tương quan: trong đời sống nội tâm; tương quan với tha nhân, tương quan với thế giới thụ tạo; tương quan với Thiên Chúa.
- Vai trò chứng nhân là quan trọng song cần để ý đến hai mặt của vấn đề, phải vừa là tri thức vừa là chứng nhân. Nếu chúng ta không để ý sẽ dễ bị lệch.
- Đối thoại và hội nhập văn hóa để truyền giáo.
- Cần chấp nhận sự đa dạng, đa nguyên. Chúng ta chỉ có thể tránh sự dữ bằng sự lành.
- Ý thức trong việc sử dụng truyền thông: Cạm bẫy của truyền thông quá nhiều, trong mạng có quá nhiều chuyện, một số người sử dụng mạng quá nhiều dẫn đến tình trạng nghiện mà không biết. Cần ý thức được việc sử dụng.
- Biết sống cảm thức Giáo hội: cần nhìn bức tranh lớn trước khi nhìn bức tranh nhỏ. Điều gì có hại cho Giáo phận, cho Giáo hội thì chúng ta không làm. Phải nắm vững các nguyên tắc: không bao giờ làm điều xấu; giữa hai điều xấu thì chọn ít cái xấu hơn.
- Gia tăng tình hiệp nhất: Không phải cái gì cũng đưa nhau ra giữa tòa đời. Không phải tất cả mọi sự đều đưa ra giữa bàn dân thiên hạ. Chúng ta quên đi trật tự, phẩm trật trong Giáo hội. Cần có sự hiệp nhất trong đa dạng.
- Chuyện Giáo hội có những căng thẳng là vấn đề dễ hiểu. Chúa đã nói với các môn đệ là giữa thế gian, anh em sẽ gian nan khốn khó. Không lúc nào thiếu những chuyện gây căng thẳng, ở nhiều nơi khác cũng có vấn đề. Henry de Lubac đã nói: “Không căng thẳng là chết”. Quan trọng là mỗi người phải học cách làm quen với căng thẳng, nghĩ căng thẳng theo xu hướng tốt, làm chúng ta được sáng hơn.
- Vấn đề lương tâm rất quan trọng: Một con người có thói quen thì thay đổi rất khó. Cây đã nghiêng về phía nào thì nó sẽ đi về phía đó. Chúng ta quen dần dẫn đến mất cảm thức về tội.
- Chúa Thánh Thần Hiện Xuống: Giáo hội là thân thể mầu nhiệm Đức Kitô. Chúng ta hãy ý thức căn tính, đời sống, sứ mệnh của Giáo hội.
Vào lúc 15h50, các tham dự viên đã cùng nhau cử hành giờ chầu Thánh Thể tại nguyện đường Đại Chủng viện Thánh Phanxicô Xaviê để kết thúc chương trình hội nghị.
Mặc dù hội nghị Tiền Thượng Hội Đồng đã kết thúc nhưng dư âm của nó chắc hẳn vẫn còn đọng lại nơi các thành phần dân Chúa trong Giáo phận. Đây là dịp đặc biệt để mọi người lắng nghe tiếng Chúa và lắng nghe nhau qua việc cùng nhau gặp gỡ, lắng nghe và phân định từ tổ liên gia, hội đoàn, cộng đoàn, giáo họ, giáo xứ, giáo hạt và Giáo phận. Nhờ sự chuyển cầu của Đức Maria, Mẹ Hội Thánh, chúng ta sẽ sinh ra hoa trái và xây dựng Giáo phận ngày càng tốt đẹp hơn.
Ngọc Lan
