GPVO – Ngày 12/5/2025, tại hội trường Phaolô VI, đức thánh cha Lêô XIV đã có cuộc gặp gỡ với các đại diện giới truyền thông trên toàn thế. Sau đây là toàn văn bài diễn văn của đức thánh cha, do BTT GP Vinh dịch.
Chào buổi sáng và xin cảm ơn các bạn vì sự đón tiếp nồng hậu này! Người ta thường nói rằng nếu mọi người vỗ tay từ đầu thì điều đó cũng không quá quan trọng, nhưng nếu đến cuối cùng mà bạn vẫn còn tỉnh táo và vẫn muốn vỗ tay… thì tôi xin chân thành cảm ơn!
Anh chị em thân mến,
Tôi xin chào mừng các bạn, những đại diện của giới truyền thông đến từ khắp nơi trên thế giới. Cảm ơn các bạn vì công việc mà các bạn đã và đang thực hiện trong những ngày này, vốn là thời khắc đầy ân sủng đối với Giáo hội.
Trong bài giảng trên núi, Chúa Giêsu đã công bố: “Phúc thay ai xây dựng hòa bình” (Mt 5,9). Đây là một mối phúc thách thức tất cả chúng ta, nhưng lại đặc biệt có ý nghĩa với các bạn – những người được mời gọi theo đuổi một kiểu truyền thông khác: không tìm kiếm sự đồng thuận bằng mọi giá, không dùng lời lẽ công kích, không chạy theo văn hóa cạnh tranh, và không bao giờ tách rời việc tìm kiếm sự thật khỏi tình yêu – điều mà chúng ta phải khiêm tốn theo đuổi. Hòa bình bắt đầu từ mỗi người chúng ta: trong cách ta nhìn người khác, lắng nghe người khác và nói về người khác. Theo nghĩa này, cách chúng ta truyền thông đóng vai trò vô cùng quan trọng: chúng ta phải nói “không” với cuộc chiến của ngôn từ và hình ảnh, chúng ta phải từ chối lối tư duy dựa trên chiến tranh.
Vì vậy, hôm nay tôi xin được nhắc lại sự đoàn kết của Giáo hội với các nhà báo đang bị cầm tù vì đã cố gắng đưa sự thật ra ánh sáng, và qua lời nói này, tôi cũng kêu gọi trả tự do cho những nhà báo bị giam giữ đó. Giáo hội nhận ra nơi những nhân chứng này – đặc biệt là những người đưa tin từ chiến trường dù có thể phải đánh đổi bằng mạng sống – lòng can đảm của những con người bảo vệ phẩm giá, công lý và quyền được biết thông tin của người dân, bởi chỉ khi có thông tin đầy đủ, con người mới có thể đưa ra những lựa chọn tự do. Nỗi đau của những nhà báo bị giam cầm là lời chất vấn lương tâm của các quốc gia và cộng đồng quốc tế, kêu gọi tất cả chúng ta phải bảo vệ món quà quý giá của tự do ngôn luận và tự do báo chí.
Cảm ơn các bạn, những người bạn thân mến, vì sự phục vụ cho sự thật. Trong những tuần vừa qua, các bạn đã có mặt tại Rôma để đưa tin về Giáo hội – về sự đa dạng nhưng cũng đầy hiệp nhất của Giáo hội. Các bạn đã hiện diện trong các nghi thức phụng vụ của Tuần thánh và tường thuật lại nỗi buồn trước sự ra đi của đức giáo hoàng Phanxicô – một biến cố diễn ra dưới ánh sáng phục sinh. Chính niềm tin phục sinh đó đã dẫn dắt chúng ta trong tinh thần của mật nghị hồng y, nơi mà các bạn đã làm việc suốt nhiều ngày dài và vất vả. Dù vậy, các bạn vẫn có thể truyền tải vẻ đẹp của tình yêu Đức Kitô – tình yêu hiệp nhất chúng ta thành một dân tộc được hướng dẫn bởi mục tử nhân lành.
Chúng ta đang sống trong thời đại vừa khó định hướng, lại vừa khó truyền tải. Những thách thức này đòi hỏi mỗi người chúng ta – trong vai trò và sứ vụ khác nhau – không được buông xuôi theo sự tầm thường. Giáo hội phải đối diện với những thách thức của thời đại. Cũng vậy, truyền thông và báo chí không thể đứng ngoài lịch sử và thời gian. Thánh Augustino đã nhắc nhở chúng ta: “Hãy sống tốt và thời đại sẽ tốt. Chúng ta chính là thời đại” (bài giảng 80.8).
Vì thế, xin cảm ơn các bạn vì đã vượt qua những định kiến và sáo rỗng thường được gán cho đời sống Kitô giáo và chính Giáo hội. Xin cảm ơn vì các bạn đã nắm bắt được tinh thần của chúng tôi và truyền tải nó đến toàn thế giới qua mọi hình thức truyền thông.
Ngày nay, một trong những thách thức lớn nhất là thúc đẩy một nền truyền thông có thể đưa chúng ta thoát khỏi “tháp Ba-ben” – nơi đôi khi chúng ta bị mắc kẹt trong sự hỗn loạn của những ngôn ngữ thiếu tình yêu, mang tính ý thức hệ hoặc thiên vị. Vì thế, vai trò của các bạn – với ngôn từ các bạn dùng và phong cách các bạn lựa chọn – là vô cùng thiết yếu. Như các bạn đã biết, truyền thông không chỉ là truyền tải thông tin, mà còn là tạo nên một nền văn hóa, một môi trường – cả nhân văn lẫn kỹ thuật số – nơi có thể diễn ra đối thoại và trao đổi. Khi nhìn vào sự phát triển của công nghệ, sứ mạng này lại càng trở nên cấp thiết. Tôi đặc biệt nghĩ đến trí tuệ nhân tạo – một công cụ đầy tiềm năng – nhưng cần được sử dụng một cách có trách nhiệm và thận trọng để phục vụ lợi ích chung và mang lại lợi ích cho toàn thể nhân loại. Trách nhiệm này liên quan đến mọi người tùy theo độ tuổi và vị trí xã hội của họ.
Các bạn thân mến, theo thời gian, chúng ta sẽ hiểu nhau nhiều hơn. Có thể nói chúng ta đã cùng nhau trải qua những ngày thật đặc biệt. Chúng ta đã chia sẻ chúng qua mọi phương tiện: truyền hình, phát thanh, internet và mạng xã hội. Tôi thật lòng hy vọng rằng mỗi người trong chúng ta có thể nói rằng, những ngày này đã hé mở phần nào bí ẩn của nhân tính, và để lại trong ta khát vọng yêu thương và khát vọng hòa bình. Vì lý do đó, hôm nay tôi xin nhắc lại lời mời gọi của đức giáo hoàng Phanxicô trong sứ điệp Ngày Thế giới Truyền thông Xã hội năm nay: Hãy giải giới truyền thông khỏi định kiến và oán hận, khỏi sự cực đoan và thù ghét; hãy giải thoát nó khỏi sự công kích. Chúng ta không cần một truyền thông ồn ào, hung hăng, mà cần một truyền thông biết lắng nghe và biết truyền tải tiếng nói của những người yếu thế không có tiếng nói. Hãy giải giới lời nói và chúng ta sẽ góp phần giải giới thế giới. Một truyền thông không vũ trang, đầy tính nhân bản sẽ giúp chúng ta chia sẻ một cái nhìn khác về thế giới và hành động phù hợp với phẩm giá con người.
Các bạn là những người tiên phong trong việc đưa tin về xung đột và khát vọng hòa bình, về bất công và nghèo đói, cũng như về những công việc thầm lặng của biết bao người đang nỗ lực xây dựng một thế giới tốt đẹp hơn. Vì lý do đó, tôi kêu gọi các bạn hãy ý thức và can đảm chọn con đường truyền thông vì hòa bình.
Xin chân thành cảm ơn tất cả các bạn, và xin Thiên Chúa chúc lành cho các bạn!
